Ostatnio, przy okazji odpowiadania na pytanie czy można zmienić cudzy projekt o 3% i wykorzystać jako własny, na przykładzie pixel artu Milesa Davisa i plakatów z filmów Ocean’s Twelve i Sztos 2 pokazałemwe wpisie [Zmiany w projekcie cz. 2] pewną niespodziewaną zależność .
Z pytaniem, czy można zmienić cudzy projekt o 3%, jest jak z dzieleniem przez zero.
W polskim prawie ten % zmiany po prostu nie ma znaczenia. I przez to nie ma sensu tego oceniać, bo nie tam jest problem. Dlatego też jednym razem będzie można zmienić cudzy projekt o 50% i będzie to „legalne”, a innym razem zmiana o 3% będzie „nielegalna”.
Dlaczego tak jest?
Dlatego, żeby granica między legalną zmianą a nielegalną mogła przebiegać w jednym, konkretnym miejscu.
Ale również i dlatego, żeby nie było sporów o to, czy ktoś już nie wpadł przed nami na pomysł przyklejenia banana do ściany taśmą klejącą, tym samym powodując, że… nikt już nie będzie mógł przykleić banana do ściany taśmą klejącą.
I to przez bardzo długi okres, bo przez całe życie „twórcy” i przez 70 po jego śmierci.
Długo, prawda?
Taki system byłby po prostu absurdalny. Co nie znaczy, że nasz jest idealny, bo z pewnością nie jest, o czym będę jeszcze pisać kiedy indziej.
Czyli podsumowując:
Skoro nie ma znaczenia czy zmiana cudzego projektu jest o 3% czy o 15%, to co ma znaczenie?
Pisałem o tym szczegółowo np. tutaj: [Zmiany w projekcie] [Zmiany w projekcie cz. 2]. Skrótowa konkluzja:
(…) nawet jeśli zmienisz cudzy projekt aż o 75%, to prawdopodobnie i tak naruszasz prawa autora oryginału.
Z kolei jeśli zrobisz coś własnego od początku, nawet jeśli łudząco przypomina to cudzą twórczość, to nie naruszasz prawa autorskiego. Powód: nie pracujesz na cudzym materiale.
No dobrze, ale możesz się zastanawiać: gdzie nas prowadzi ta powtórka?
A prowadzi nas do bardzo interesujących wniosków, na które preferowałbym, jeśli spróbujesz wpaść samodzielnie.
Dlatego przygotowałem mały „test” w postaci dwóch grafik.
Żeby odpowiedzieć na te grafiki-pytania, zamieść komentarz pod postem albo napisz maila.
„Pytanie” nr 1:
Oryginał z okładki albumu Milesa Davisa po lewej, pixel art Andy’ego Baio po prawej.
Czy można (legalnie) przerobić wersję z lewej tak, żeby ostatecznie wyglądała jak obrazek po prawej?*
„Pytanie” nr 2:
Po lewej oryginalna fotografia Prince’a wykonana przez Lynna Goldsmitha. Po prawej – łudząco podobna ilustracja autorstwa Andy’ego Warhola.
Czy doszło do naruszenia?*
Ciekawostka – problem zobrazowany jako „Pytanie nr 2” jest dość głośny. Po wielu latach sporu trafił wreszcie do Sądu Najwyższego USA, który ma się tą sprawą zająć jesienią 2022r. Jest też artykuł w języku polskim, chociaż nie do końca aktualny.
Zostawiam pytania jako otwarte i czekam na odpowiedzi w komentarzach albo na mailu, chociaż preferowałbym wariant pierwszy.
Moja odpowiedź pojawi się już niedługo w komentarzu albo w formie osobnego wpisu, który zalinkuję na dole w okolicy „Zobacz też” jako część czwartą cyklu.
* Dla dociekliwych – nie chodzi oczywiście o to, czy naruszeniem będzie samo zrobienie stworzenie tych grafik/ilustracji i trzymanie ich w przysłowiowej piwnicy, tylko o to, czy można je „normalnie” rozpowszechniać pod swoim nazwiskiem i na nich zarabiać.
Marek Nowicki
adwokat
***
Zobacz też:
Czy można zmienić cudzy projekt o 3% i wykorzystać jako własny? – cz. 2
Czy można zmienić cudzy projekt o 3% i wykorzystać jako własny? – cz. 1
Plagiat a inspiracja – jak korzystać legalnie z cudzej twórczości?
Czy każdy projekt jest chroniony? – Na przykładach logo i zdjęć
Czy pisuar może być chroniony prawem autorskim? Czym jest utwór?
{ 0 komentarze… dodaj teraz swój }